Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda 3 listopada br. podpisał ustawę z dnia 29 września 2022 r. o zmianie ustawy o nawozach i nawożeniu. Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Celem ustawy jest Dostosowanie zakresu i istniejącej terminologii do wymagań unijnego prawa oraz rozszerzenie katalogu produktów nawozowych m.in. o polepszacze gleby i inhibitory
Jakość handlowa
Ustawa implementuje do polskiego porządku prawnego Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2019/1009, ustanawiającego przepisy dotyczące udostępniania na rynku produktów nawozowych UE – informuje resort rolnictwa.
Ustawa wprowadza następujące zmiany w dotychczas obowiązującej ustawie o nawozach i nawożeniu:
- Dostosowuje zakres i terminologię ustawy do wymagań rozporządzenia nr 2019/1009.
- Wyznacza wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa jako organ nadzoru rynku.
- Wyznacza Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa jako organ wykonujący zadania państwa członkowskiego Unii Europejskiej określone w rozporządzeniu nr 2019/1009.
- Dostosowuje kompetencje organów do obowiązków wynikających z przepisów rozporządzenia nr 2019/100.
- Dodaje przepisy regulujące kwestie związane z wykazem nawozowych produktów mikrobiologicznych, który ma być prowadzony przez ministra właściwego ds. rolnictwa.
- Uzupełnia zadania okręgowych stacji o wykonywanie badań produktów nawozowych UE.
- Wprowadza przepisy dotyczące kar za naruszenie norm rozporządzenia 2019/1009 obowiązujących na jego podstawie.
- Zastępuje dotychczasowe opłaty sankcyjne i kary grzywny za niezgodne z prawem wprowadzanie do obrotu produktów nawozowych systemem administracyjnych kar pieniężnych (nowy system sankcyjny).
Rozszerzenie definicji i nowy katalog produktów nawozowych
Nowelizacja – zgodnie z rozporządzeniem unijnym – rozszerza katalog produktów nawozowych, który obejmuje teraz nie tylko nawozy mineralne, ale także wszystkie inne produkty nawozowe, takie jak: podłoża do upraw, biostymulatory, polepszacze gleby, inhibitory, w tym organiczne i mikrobiologiczne, charakteryzujące się działaniem stymulującym wzrost roślin oraz poprawę jakości gleby.
Ustawa wprowadza także definicję producenta. Zgodnie z uchwalonym projektem, producentem nawozu, środka wspomagającego uprawę roślin lub nawozowego produktu mikrobiologicznego, jest osoba – fizyczna, lub prawna, która: – wytwarza nawóz, środek wspomagający uprawę roślin lub nawozowy produkt mikrobiologiczny lub która zleca ich zaprojektowanie lub wytworzenie, lub która produkuje nawóz, środek wspomagający uprawę roślin lub nawozowy produkt mikrobiologiczny, które nie powstały w procesie wytwarzania. Producentem może być również ten, kto modyfikuje nawóz, środek wspomagający uprawę roślin lub nawozowy produkt mikrobiologiczny już wprowadzone do obrotu w sposób, który mógłby mieć wpływ na ich zgodność z odpowiednimi przepisami niniejszej ustawy. Za producenta będzie uznawać także osobę, wskazaną jako producent na opakowaniu nawozu, środka wspomagającego uprawę roślin lub nawozowego produktu mikrobiologicznego lub dołączonej do nich etykiecie, a w przypadku nawozu, środka wspomagającego uprawę roślin albo nawozowego produktu mikrobiologicznego luzem – w dokumentach, w które się je zaopatruje
Nawozowe produkty mikrobiologiczne
Ustawa wprowadza także wykaz nawozowych produktów mikrobiologicznych, do którego prowadzenia zostaje delegowany Minister właściwy do spraw rolnictwa. Nawozowe produkty mikrobiologiczne, to produkty zawierających wyłącznie mikroorganizmy, w tym mikroorganizmy martwe lub nieaktywne, lub konsorcja tych mikroorganizmów oraz substancje stanowiące pożywkę dla tych mikroorganizmów i ich metabolity, a także nieszkodliwe substancje resztkowe z pożywek, które poprawiają aktywność biologiczną gleby lub stymulują procesy odżywiania roślin lub grzybów, a wyłącznym celem ich zastosowania jest poprawa efektywności wykorzystania składników pokarmowych przez rośliny lub grzyby, ich odporności na stres abiotyczny, ich cech jakościowych lub przyswajalności przez nie składników pokarmowych z form trudnodostępnych w glebie.
Podmiot wprowadzający do obrotu nawozowy produkt mikrobiologiczny będzie mógł zgłosić taki produkt do wykazu. Zgłoszenie będzie zawierać nazwę nawozowego produktu mikrobiologicznego, informację o jego składzie i zakresie stosowania, datę zgłoszenia go do wykazu, a także imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania i adres albo nazwę oraz siedzibę i adres: 1) producenta nawozowego produktu mikrobiologicznego wyprodukowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 2) importera nawozowego produktu mikrobiologicznego przywiezionego z terytorium państw trzecich; 3) producenta lub innego podmiotu wprowadzającego do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nawozowy produkt mikrobiologiczny – w odniesieniu do nawozowego produktu mikrobiologicznego wyprodukowanego lub wprowadzonego do obrotu na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej. Wykaz zostanie umieszczany na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw rolnictwa
Kontrole i sankcje
Nadzór nad udostępnianiem na rynku nawozów sprawuje Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Minister właściwy do spraw gospodarki obwieści w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, listę akredytowanych laboratoriów upoważnionych do badania zgodności nawozów z unijnymi normami. Laboratoria będą podlegały notyfikacji Komisji Europejskiej i pozostałym państwom członkowskim. Do zadań Ministra właściwego do spraw gospodarki będą należeć również czynności w zakresie ograniczania lub cofania notyfikacji, a także informowania Komisji Europejskiej o podjętych działaniach. Ocenę oraz monitorowanie podmiotów, dokonujących kontroli powierzone ma zostać Polskiemu Centrum Akredytacji. Produkty nawozowe UE będą podlegały nadzorowi w zakresie ich zgodności z przepisami rozporządzenia nr 2019/1009. Organami nadzoru rynku, które będą przeprowadzały kontrole dotyczące tej zgodności, będą wojewódzcy inspektorzy ochrony roślin i nasiennictwa.
W przypadku niespełnienia wymagań jakościowych, przekroczenia dopuszczalnych norm zanieczyszczenia lub niespełnienia warunków dotyczące wprowadzania nawozów do obrotu, Wojewódzki inspektor może, może w drodze decyzji
- zakazać wprowadzenia do obrotu nawozu albo środka wspomagającego uprawę roślin;
- nakazać wycofanie z obrotu nawozu albo środka wspomagającego uprawę roślin.
Wojewódzki inspektor ochrony środowiska jest również upoważniony do przeprowadzania kontroli przestrzegania przepisów dotyczących warunków stosowania i przechowywania nawozów, środków wspomagających uprawę roślin oraz produktów nawozowych UE. Taka kontrola polegać będzie na sprawdzeniu podmiotów stosujących i przechowujących nawozy, środki wspomagające uprawę roślin i produkty nawozowe UE oraz jest przeprowadzana na podstawie analizy ryzyka albo na wniosek zainteresowanych podmiotów. Podmioty podlegające nadzorowi, poniosą opłaty za wykonywanie przez Inspekcję czynności kontrolnych i przeprowadzanie badań laboratoryjnych, jeżeli w ich wyniku stwierdzono, że nawozy albo środki wspomagające uprawę roślin nie spełniają wymagań jakościowych.
Wysokość opłaty będzie wynosić maksymalnie 100% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający rok, w którym wykonano czynności kontrolne lub przeprowadzono badania laboratoryjne, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wysokość i sposób ustalania opłat, biorąc pod uwagę koszty ponoszone przez Inspekcję lub upoważnione do przeprowadzania badań jednostki przy wykonywaniu danej czynności kontrolnej lub przeprowadzaniu badania oraz czas niezbędny do ich wykonania lub przeprowadzenia.
Nowa ustawa wprowadza także istotną zmianę części systemu kar za naruszanie przepisów ustawy o nawozach i nawożeniu. Dotychczasowe opłaty sankcyjne i kary grzywny dotyczące wprowadzania do obrotu oraz kontroli jakości nawozów i środków wspomagających uprawę roślin zostały zastąpione systemem kar pieniężnych nakładanych przez organy nadzoru rynku w formie decyzji administracyjnych.
